“kennis-uitwisseling van Zuid naar Noord”
“het ontwerp van een tijdelijke water-installatie in de Maalbeekvallei deed veel mensen dromen”
PUM-pit (2011-12)
PUM-PIT: INTERACTIEVE WATERPOMP
Het basis-concept voor het maken van een waterpunt op het Eggevoort terrein in de vallei waar vroeger de Maalbeek stroomde, kreeg vorm in de loop van het voorjaar 2011. Er ontstond veel enthousiasme rond het creëren van een comfortabele module, een interactief stads-meubel, dat toelaat om op een aangename manier tijd door te brengen in openlucht en tegelijk (al schommelend of al spelend) een waterpomp te activeren.
Op die manier kwamen ook vragen naar voor over waterverbruik en -beheer. Gezien de water-precariteit in vele (intussen de meeste) delen van de wereld (water is schaars, duur, slecht beheerd of verspild), werd er binnen de Noord-Zuid beweging aanknoping gezocht met organisaties die oog hebben voor kennis-uitwisseling van Zuid naar Noord.
Een kleine kernploeg bestaande uit City Mine(d) en de designer studio Urban Room stuurde het project aan, in nauwe samenwerking met het Koninklijk Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), de Brussels-Malinese organisatie Tilwat-Azawat, deIngenieurs Zonder Grenzen (IZG) en de mensen van Maelbeek dans Tout ses Etats (MDTSE) die al lang op zoek waren naar een manier om het water op een symbolische manier opnieuw aanwezig te laten zijn in de Maalbeek-vallei.
Het uitvinden van een pomp-systeem kwam centraal te staan in het project. Op de gekozen Eggevoort Friche (=frans voor 'braakland'), was water niet zichtbaar maar nooit veraf. Het kwam er dus op aan een waterbron te bepalen van waaruit gepompt kon worden. De grote vijver van het nabij gelegen Leopoldspark bleek toch net teveel verwijderd te liggen om zonder elektriciteit een pompkracht te genereren die de afstand kon overbruggen. Daarom deden we aan de hand van historische en topografische kaarten en in samenwerking met MDTSE pogingen om dichterbij gelegen bronnen in het Leopoldspark te lokaliseren. Met een bevriende hydroloog die handmatig grondboringen uitvoert, gingen we ook na hoe diep het grondwater precies zat onder het drassige Eggevoort terrein.
Om alvast verder te gaan met het concept van ons publiek waterpunt, intussen PUM-pit gedoopt, vond in het KBIN op 11 en 12 juni een open-design weekend plaats. Urban Room ontwierp er samen met de deelnemers maquettes op ware schaal (1:1) voor een interactieve en alternatieve bediening van de waterpomp Om zo veel mogelijk rekening te houden met ergonomie, leidde een professor in bewegingsleer de workshop in, maar verder werd er vooral gebouwd, geplooid en geprobeerd. Tilwat-Azawat, de organisatie van Brusselse Touaregs en enkele Ingenieurs zonder Grenzen bouwden mee aan het ontwerp en gaven hun kennis door over het gebruik van waterpompen in de woestijn.
Uiteindelijk creëerden we vier maquettes die een maand later werden tentoongesteld op Eggevoort tijdens een feestelijke receptie (13 juli). Hiervoor werden alle betrokkenen, van dichtbij of veraf, uitgenodigd om de maquettes uit te testen en kritisch te becommentariëren. Wat dacht men van de gebruikte beweging, de ergonomie, het gebruik van gewicht en tegengewicht, het comfort in de publieke ruimte, het artistiek aspect … de mogelijkheid tot interactie met voorbijgangers, buurtbewoners …? Deze feedback moest helpen bij het uitkiezen van de beste vorm en pomp-bediening voor de uiteindelijke PUM-pit module. Ook tijdens het Waterfeest (27 augustus), en dagelijks in het hoofdkwartier van de EGEB (21 juli tot 30 september) kon er worden gekeken, uitgetest en gerapporteerd.
Aan het einde van de zomer maakten we een stand van zaken op. De vorm die PUM-pit moest krijgen was al ver gevorderd, maar het aanvoeren van water via de installatie bleef een heikele kwestie. Rond de periode van het Waterfeest was de relatie met de Stad –eigenaar van het Eggevoort terrein– moeilijker geworden, en het oppompen van water op de Eggevoort Friche zou enkel mogelijk zijn via relatief diepe boringen in de grondwaterlaag (10-15m diep). Hiervoor waren grote budgetten en vergunningen nodig, wat absoluut niet strookte met de aard van het tijdelijke en eerder emblematische project.
De slotsom was duidelijk: de installatie van een PUM-pit prototype op de Friche zou, zeker voor het eind van 2011, een onhaalbare kaart worden. In elk geval deed het ontwerp van een tijdelijke water-installatie in de Maalbeekvallei veel mensen dromen en bracht het een vrij unieke coalitie van actieve burgers, wetenschappers, ingenieurs, buurtbewoners, Eurocraten, Touaregs, NGO’s en kunstenaars op de been.
Eau Propre | Proper Water
by City Mine(d)
is licensed under a
Creative Commons
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Belgium License